|
Yeni Üyelik Haber bülteni üyeliği |
MezheplerBuddhizmin üç türü vardır: Hinayana, Mahayana ve Vajrayana. Bunlardan birincisi, yani eski Buddhizm (Theravada/eskilerin yolu) bireyleri bu dünyanın sıkıntı ve ıstıraplarından kurtarmayı amaçlar. Yani, o önce bireyin yazgısını ve kurtuluşunu dikkate alır. Buna göre, acı çekmekten kurtulmanın tek yolu, yaşamdan el etek çekerek, Nirvana'ya ulaşmakla elde edilebilecek olan ahlak yetkinliğidir. Buna karşın, Mahayana adı verilen yeni Buddhizm, bireyden çok tüm insanlığı, yani bütünü dikkate alır. Bu anlayışa göre, büyük borç gerçekte tüm insanlığa hizmet ettikten sonra ödenmiş olacaktır ve bireyin yalnızca kendisini kurtarmasının hiçbir önemi yoktur. Üçüncü mezhep olan Vajrayana Mahayana'dan türemiş tantrik bir okuldur. Felsefi açıdan Mahayana'dan çok farklı değildir ancak uygulamada yepyeni yöntemler ekler. Mahayana mezhebinin içinde de bazı okullar vardır. Bu okullar bazıları binlerce sayfa olan Sutralar'dan bazılarında uzmanlaşmıştır ve uygulama olarak farklı yöntemlerin üzerinde durur. Mahayana okullarından bazıları Zen/Chan buddhizmi,Pure Land buddhism, Niçiren Buddhizmi'dir. Tibet Buddhizmi ve Japonya'daki Shingon Buddhizmi Vajrayana mezhebindendir. Özellikle Tibet'te ve moğolistan'da yer yer olarak da Japonya'da, Çin'de ve Nepal'de yaygındır. Bütün mezheplerin kabul ettiği ortak kavramlar aynıdır. Bütün Buddhist mezhepleri ve okulları "yeniden doğum"u (rebirth) ve karma inancını kabul eder. Bundan başka bütün Buddhist mezhepleri ve okulları 4 kutlu gerçekliği, 8 aşamalı yolu, 12 halkalı nedensellik yasasını ve temel Buddhist öğretileri kabul eder. Zen Buddhizmi Japon ve Çin olmak üzere 2'ye ayrılır, Zen'in Çin versiyonuna "Chan" adı verilir, Japon Zen'inden farklı olarak biraz daha felsefidir ve Shurangama Sutra'ya ayrıca önem verilir, Japon Zen'inde Rinzai, Soto ve Obaku okulları vardır. Rinzai okulu koanlara fazlaca önem vermesiyle tanınır. Zen Buddhizmi kavramlardan ve kelimelerden ziyade anlamın, mananın üzerinde durmaktadır, inanca değil meditasyona ve deneyimlemeye verdiği önemle diğer Buddhist okullarından ayrılır, yeniden doğum olgusu üzerinde fazla durulmaz, anı yaşamanın önemli olduğuna dikkat çekilir, Zen Buddhizm'inde en çok Lankavatara, Diamond ve Platform (Platform Sutra of the Sixth Patriarch) Sutralarına önem verilir. Pure Land Buddhizmi veya Amidism'de ise meditasyon ve deneyimleme değil, iman ön plandadır. Amida Buddha'nın adı sürekli tekrarlanır, böylece öldükten sonra "Pure Land" denilen Samsara'nın dışında olduğu kabul edilen bir boyutta yeniden doğulacağına ve oradan da Nirvana'ya daha kolay ulaşılacağına inanılır. Pure Land Buddhizmi kendi içinde kollara ayrılır bunlardan en katısı Jodo Shinshu adı verilen Japon Pure Land okuludur. Bu okula göre kişinin kendini kurtarması imkansızdır, Gautama Buddha'nın öğrettikleri ile dahi kurtuluş artık mümkün değildir (Mappo), günümüzde insanoğlu kendini asla kurtaramayacak bir haldedir. Dolayısıyla meditasyonun veya deneyimlemenin yararı yoktur, kişinin tek yapması gereken Amida Buddha'nın adını Namu Amida Butsu şeklinde sürekli tekrarlaması,(Nembutsu) onun gücüne inanması ve böylece öldükten sonra Pure Land'te doğabilmesidir. Pure Land Buddhistlerin en önemli saydıkları Sutralar: Amitabha Sutra, Infinite Life Sutra ve Visualization Sutra'dır.
Shingon Buddhizmi, Tibet Buddhizmi'nden farklı olarak öğretileri 2'ye ayırır: Gautama Buddha'nın öğretileri, Dharmakaya'nın öğretileri. (Mahavairocana). Gautama Buddha yalnızca "dışsal" (egzoterik) öğretileri öğretmiştir, Dharmakaya Buddha ise "içsel" (ezoterik) hakikatleri açıklamıştır. Bu okulda ayrıca diğer Buddhist okullarına yabancı olan Mahavairocana Sutra ve Vajrasekhara Sutra kabul edilir, öğretileri Tibet Buddhizmi'nden biraz farklıdır. Vajrayana, Theravada ile beraber yeniden doğum olgusu üzerine en fazla duran Buddhizm mezhebidir. Vajrayna mezhebinde en çok Prajñāpāramitā Sutraları da denilen, Heart Sutra'yı ve Diamond Sutra'yı da içine alan kutsal metinlere önem verilir.
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
Copyright © 2005 Uzerine.com
uzerine.com Ana Sayfa |
Gizlilik Sözleşmesi |
Üye Girişi